نکته نگار

اشاره  نخبگان  ِسده هفتم به کاهش نرخ «شوق علمى» 

حسین بن جبر از عالمان و نویسندگان شیعی سده هفتم است . وی کتابی به نام « نخب المناقب » دارد که گزیده ای از کتاب «مناقب آل ابی طالب » نوشته ی شخصیت برجسته شیعه  جناب ابن شهر آشوب مازندرانی(متوفی 588)  است . وی در بیان انگیزه خود از این گزیده نویسی می نویسد :

در این اندیشه بودم که مولف مطالب فراوانی در این کتاب گردآورده است  از این رو کتاب پر حجم شده و حمل و نقل آن سخت است [1]و گاه باعث می شود که فرد از مطالعه آن صرف نظر کند و حتی از تورق همه آن خودداری کند خصوصا که امروزه  توجه و همت مردم برای جستن دانش فروکش کرده  است (کسی حوصله پی گیری مطالب علمی را ندارد ) .

چنان که پیداست نویسنده هدف از گزیده نویسی خود را مفصل بودن کتاب ابن شهر آشوب می داند . مفصل بودن کتاب به ویژه در دورانی که مردم حوصله پی گیری مطالب علمی را ندارند باعث محجور شدن آن اثر می شود . نویسنده در این بیان خود به طور ضمنی به کاهش نرخ شوق علمی در دوره خود یعنی سده هفتم تصریح دارد .

 متن خبر :

الصراط المستقیم :  صنف الحسین بن جبر کتابا سماه ( نخب المناقب لآل أبی طالب ) اختصره من کتاب الشیخ محمد بن شهرآشوب ، قال : سمعت بعض الأصحاب یقول : وزنت من کتاب ابن شهرآشوب جزءا فکان تسعة أرطال .  قال ابن جبر فی خطبة نخب المناقب : فکرت فی کثرة ما جمع وأنه ربما یؤدی عظم حجمه إلى العجز عن نقله ، بل ربما أدى إلى ترک النظر فیه والتصفح لجمیعه لا سیما مع سقوط الاهتمام فی طلب العلم ، فأومئ إلى ذکر الرجال وأدخل الروایات بعضها فی بعض فمن أراد الإسناد والرجال فعلیه بکتاب ابن شهرآشوب المذکور فإنه قد وضعها فی ذلک المسطور ، والموجب لترکها خوف. 

آدرس :

الصراط المستقیم , علی بن یونس عاملی (متوفی 877)  : ج 1 ص  11 .

نهج الایمان , على بن یوسف بن جبر (متوفی سده هفتم ) : ص 467 .

--------------------------------------------------------------------------------

[1] . این کتاب هم اکنون در چهار جلد به چاپ رسیده است .